Η βασική εκπαίδευση στις ομάδες Balint
Εκπαίδευση Μελών
Οι ομάδες Balint αποτελούν μία μέθοδο εκπαίδευσης και έρευνας (training-cum-research) που παρέχει στους επαγγελματίες υγείας (γιατρούς, ψυχολόγους, νοσηλευτές, μαίες, κοινωνικούς λειτουργούς κλπ) έναν «χώρο» για να αφηγηθούν εμπειρίες από την κλινική τους πρακτική μέσα σε μία ομάδα συναδέλφων, με σκοπό να αντιληφθούν καλύτερα τις ψυχολογικές πτυχές της δουλειάς τους και να καλλιεργήσουν δεξιότητες όπως η κατανόηση, η ενσυναίσθηση (empathy) και η ενεργητική ακρόαση απέναντι στους ασθενείς τους.
Οι συμμετέχοντες, βασιζόμενοι σε ένα περιστατικό από την κλινική πρακτική τους, έχουν την ευκαιρία μέσα στην ομάδα και με τη βοήθεια του συντονιστή, να επιδιώξουν την κατανόηση δύσκολων πλευρών της θεραπευτικής σχέσης που παρουσιάζονται με ορισμένους ασθενείς (προβλήματα επικοινωνίας, κατανόησης, συμμόρφωσης στη θεραπεία, οριοθέτησης κλπ). Όπως η σχέση κλινικού και ασθενούς καταλαμβάνει μία προεξέχουσα θέση στην παροχή φροντίδας στον χώρο της Υγείας, αντίστοιχα μέσα στην ομάδα η σχέση αυτή τίθεται στο επίκεντρο του ενδιαφέροντος όλων για να γίνει αντικείμενο επεξεργασίας από τα μέλη της. Σ’ αυτή την επεξεργασία αναδεικνύεται η περιπλοκότητά της κλινικής σχέσης (συναισθήματα, ψυχικές άμυνες, περιορισμοί) καθώς και ο ρόλος της ασθένειας (ή του ιατρικού προβλήματος) και του περιβάλλοντος (οικογένεια του ασθενούς, νοσοκομειακό πλαίσιο) στην αλληλεπίδραση του γιατρού με τον ασθενή του.
Μέσα από την εργασία στην ομάδα οι συμμετέχοντες καλλιεργούν την ικανότητά τους να ακούν με τρόπο ουσιαστικό και αποτελεσματικό τους ασθενείς τους. Αυτό βελτιώνει την επικοινωνία μαζί τους ενώ βοηθά τους ίδιους στο κλινικό τους έργο και στη διατήρηση μίας καλής ψυχολογικής κατάστασης εντός και εκτός της δουλειάς τους. Παράλληλα, παρατηρώντας ο κλινικός (γιατρός ή άλλος επαγγελματίας υγείας) τον εαυτό του μέσα στην ομάδα -η οποία μέσα από τις σκέψεις που διατυπώνουν τα μέλη της δίνει feedback στην αφήγησή του- μπορεί να εντοπίσει τα «τυφλά» του σημεία που ενδεχομένως δυσχεραίνουν την επικοινωνία του με ορισμένους ασθενείς, ενώ ταυτόχρονα καλλιεργεί την ικανότητά του για αυτοπαρατήρηση και αναστοχαστική πρακτική (reflective practice).
Η συμμετοχή στις ομάδες προσμετράται στις ώρες που χρειάζονται για να γίνει κάποιος συντονιστής ομάδων Balint (βλέπε σχετικό κεφάλαιο) αλλά αποτελεί από μόνη της μία εκπαίδευση στη θεραπευτική σχέση και την ψυχολογική προσέγγιση του ασθενούς. Αν και ο Michael Balint όριζε τα δύο χρόνια ως το ελάχιστο διάστημα που απαιτείται για να θεωρηθεί ότι κάποιος έχει εκπαιδευτεί στη μέθοδο, πολλά μέλη ομάδων συμμετέχουν σε ομάδα για πολλά χρόνια ενώ άλλα συμμετέχουν σε αυτοτελείς ομάδες που διοργανώνονται στο πλαίσιο Balint workshops ή Balint weekends τα οποία προσφέρουν συμπυκνωμένη εκπαίδευση.